گزارشی از متن و حاشیه یک همایش بین المللی در مکه

به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج، همايش بين المللي اسلام و مبارزه با تروريسم از سوي رابطة العالم الاسلامي در مقر اين سازمان در مكه مكرمه برگزار شد.
در جلسه افتتاحيه اين همايش به ترتيب دكتر احمد الطيب شيخ الازهر، دكتر التركي رئيس رابطة العالم الاسلامي، آل الشيخ مفتي اعظم عربستان و خالد بن فيصل اميرمكه (به نيابت از ملك سلمان پادشاه عربستان) سخنراني كردند.
خبرنگار اعزامي پايگاه اطلاع رساني حج به مكه مكرمه كه امكان حضور در اين همايش را پيدا كرده، متن و حاشيه هاي آن را اينگونه روايت كرده است:
- دو سه روزي است كه فضاي تبليغاتي در عربستان و شهر مكه به سمت و سوي همايش اسلام و مبارزه با تروريسم كشيده شده است. روزنامه هاي اين كشور پيشاپيش اعلام كردند كه پادشاه كشورشان به اين همايش پيام خواهد داد و اين پيش خبر را در صدر صفحات نخست روزنامه خود قرار مي دادند. بيلبوردهاي موجود در شهر هم بيانگر اين است كه عربستان برنامه ريزي تبليغاتي بالايي براي اين همايش در نظر گرفته شده است. - براي شركت در همايش بايد به اتحاديه جهان اسلام يا همان رابطة العالم الاسلامي برويم كه از نهادهاي بين المللي و داراي مُبلغ و شعبه در نقاط مختلف جهان است. اين اتحاديه در مسير مكه به جده و در نزديكي موزه اين شهر قرار دارد.
- برخلاف همايش هاي ايران كه معمولا ساعت 8 يا 9 صبح آغاز به كار مي كند، ساعت شروع اين همايش 1 ظهر اعلام شده است.
- وارد سالن همايش مي شوم. توقع سالن بزرگ تري را داشتم. سالني با ظرفيت حدود 400 نفر كه بيش از مقدار ظرفيت در آن حضور دارند و همين امر باعث شده تا بخشي از حاضران، سرپا همايش را دنبال كنند. برخي از افراد كه جا براي نشستن ندارند، جزو ميهمانان خارجي هستند كه از كشورهاي مختلف آمده اند و حالا جايي براي نشستن ندارند. يكي از علماي الازهر كه بعد از 10 دقيقه سرپا بودن، جايي براي او در رديف يكي مانده به آخر پيدا مي كنند، غرغر ميكند و مي نشيند.
- همايش در سطح سنگيني تدارك ديده شده است. مصر با عاليترين سطح ديني در اين همايش حضور دارد؛ علاوه بر آقاي الطيب شيخ الازهر، مفتي اعظم اين كشور، وزير اوقاف مصر و رئيس دانشگاه الازهر هم به همايش آمده اند. مفتي فعلي و سابق لبنان هم حضور دارند. مقامات ارشد ديني از برخي كشورهاي اروپايي مانند بوسني و كرواسي هم آمده اند همچنانكه مفتي روسيه هم در جمع ديده مي شود. با اين حال جاي بسياري از علماي ارشد ديني از جهان اسلام كه حتي در همايش چند ماه قبل در الازهر حاضر بودند ديده نمي شوند. همان طور كه پيش بيني مي شد اثري از علماي شيعي در اين همايش نيست اما ناگفته نماند كه هيات ديپلماتيك ايران حضوري رسمي در همايش دارد.
- همايش با سخنراني دكتر احمد الطيب شيخ الازهر آغاز مي شود. روابط مقامات ديني مصر و عربستان در سالهاي گذشته دچار فراز و فرود و گاه تنش بوده است و علماي الازهر نسبت به حمايت سلفي هاي افراطي مصر از سوي عربستان انتقاد داشته اند اما به نظر مي رسد كه شيخ الازهر و هيات مصري فرصت را براي حضور در اين همايش مغتنم شمرده اند تا از اينجا اعلام كنند با افراطي گري مخالفند. احمد الطيب صريحا از داعش و تكفيري ها انتقاد كرد و در يكي از فرازهاي سخنان خود به برداشت هاي غلط از احاديث به عنوان يكي از ريشه هاي تكفير اشاره كرد كه برخي از ميهمانان همايش كه بعد از افتتاحيه با آنها گفتگو كردم معتقد بودند، اين بيانات انتقاد غير صريح از انديشه هاي وهابيت بود.
- چه در پيام پادشاه عربستان كه از سوي امير مكه قرائت شد چه در سخنراني آل الشيخ مفتي اعظم اين كشور، سخنرانان عربستاني همه از مقابله با تروريسم سخن مي گويند گويي طرفهاي عربستاني نيز به اين مطلب رسيده اند كه افراط گري در جامعه امروز جايي ندارد و اگر روزي از تروريسم حمايت كنيم، روز ديگر وبال گردن خودمان خواهد شد؛ به نظر مي رسد اينها نشانه مثبتي در فضاي عمومي جهان اسلام است كه حداقل در سطح رسانه اي هيچكس به خودش اجازه نمي دهد كه صريحا از تروريسم حمايت كند كه برعكس به مقابله با آن بر مي خيزد و رسما همايش بين المللي راه مي اندازد.
- سخنرانان افتتاحيه عمدتا متنهاي سخنراني را از رو مي خوانند و خبري از سخنراني هاي طولاني نيست به طوري كه سخنراني آقاي الطيب جمعا 6 دقيقه نمي شود.
- جلسه با نظم و آرامش نسبي برگزار مي شود و البته حضور ماموران برقراري نظم در جلسه هم مشهود است بخصوص كه بعضي از آنها علاوه بر سلاح كمري، سلاح هاي بزرگتر هم به همراه دارند اما از جهت امنيتي مشكلي پيش نمي آيد.
- در حاشيه برگزاري همايش، يك نمايشگاه ترتيب داده اند كه غرفه ها آثار خود را به صورت رايگان به مهمانان اهدا مي كنند.
- بخش ايتام رابطة العالم الاسلامي هم غرفه اي را در اختيار دارد و بعد از افتتاحيه، دختران خردسال در اين غرفه به اجراي برنامه هاي قرآني و سرود مي پردازند كه حجم بالايي از ميهمانان را گرد اين غرفه جذب مي كند. پخش شيريني عربي با قهوه هم بر جذابيت اين غرفه افزوده است!
- حضور خبرنگاران و عكاسان و شبكه هاي ماهواره اي چشمگير است. شبكه "إقرا" و چند شبكه ماهواره اي ديگر به طور زنده مراسم را پخش مي كنند. بازار مصاحبه هاي مطبوعاتي در حاشيه همايش هم داغ است. سخنرانان اصلي افتتاحيه از همان در پشتي خارج شدند و خبرنگاران موفق به ارتباط به آنها نمي شوند اما وزير اوقاف مصر بيش از سايرين در حلقه خبرنگاران قرار گرفته است.
- در حاشيه همايش برخي از ميهمانان را كه قبلا با آنها در كنفرانس هاي وحدت در تهران آشنا شده ام ميبينم. فرصت ديدار و گفتگو با برخي از آنها و افراد ديگر فراهم مي شود. آقاي عكرمه صبري مفتي قدس و فلسطين را ميبينم. به او مي گويم كه ان شاء الله به زودي شاهد آزادسازي قدس باشيم و چند قدمي همراه و هم سخن مي شويم.
- اينجا فضاي انس و مهرباني بسيار بيشتري نسبت به فضاي عمومي عربستان مشاهده مي شود و خيلي از كتابهايي را هم كه براي عرضه در نمايشگاه آورده اند، مربوط به همزيستي مسالمت آميز، پيگيري مسائل زنان و كودكان و موضوعات اينچنيني است و بيشتر افراد، وقتي همديگر را مي بينند لبخند مي زنند اما برخورد ماموران با يكي از عكاسان و ضرب و شتم او و بلند شدن صداي عكاس و حدود ده پانزده ماموري كه دفعتا محاصره اش مي كنند، مقداري خاطر ميهمانان را آزرده مي كند.
- جلسه افتتاحيه تمام مي شود و ميهمانان به هتل محل اقامت خود يعني هتل هيلتون كه از بهترين و گران قيمت ترين هتل هاي مكه است منتقل مي شوند. اين همايش با برگزاري كميسيون هاي تخصصي در روزهاي بعد ادامه خواهد داشت و اختتاميه در روز چهارشنبه برگزار خواهد شد.