آیا درست است که پیامبر اسلام موهای بلندی داشتند؟
ایوب بن هارون گوید: به امام صادق (ع) گفتم: آیا رسول خدا (ص) فرق سرش را باز میکرد؟ امام (ع) فرمود: «نه؛ موقعى که رسول خدا (ص) موى سرش تا نرمه گوش میرسید، موهاى خود را کوتاه میکرد»
آيا درست است كه پيامبر اسلام (ص) موهاي بلندي داشتند؟ اگر درست است علت آنْ چه بود؟
پاسخ
در برخي روايات بيان شده كه موي سر پيامبر اكرم (ص) تا حدي بلند بوده است اما بلندي آن از نرمه گوش فراتر نميرفت:
ايوب بن هارون گويد: به امام صادق (ع) گفتم: آيا رسول خدا (ص) فرق سرش را باز ميكرد؟ امام (ع) فرمود: «نه؛ موقعى كه رسول خدا (ص) موى سرش تا نرمه گوش ميرسيد، موهاى خود را كوتاه ميكرد». [۱]
گفتني است؛ بلند كردن مو اگر موجب شهرت نشود و مطابق عرف جامعه باشد ايرادي نداشته و دليل شرعي نميخواهد، اما بايد نظافت آنرا رعايت نمود و رسول خدا (ص) علاوه بر اينكه خود به آراستگي ظاهري توجه ويژه داشت به ديگران نيز توصيه مينمود كه اين گونه باشند، چنانكه امام علي (ع) به نقل از رسول خدا (ص) ميفرمود: «هركس موى سر بگذارد بايد آنرا نيكو رسيدگي و آرايش كند يا اينكه آنرا كوتاه كند». [۲]
پيامبر خدا (ص) به مردى كه ريش بلندى داشت نگريست و فرمود: «چه ميشد اگر اين مرد ريشش را اصلاح ميكرد كه زياد بلند يا كوتاه نباشد»، پس اين خبر بدان مرد رسيد و او ريش خود را متوسط (حدّ وسط ريش بلند و ريش) كوتاه و اصلاح كرد و هنگامى كه رسول خدا (ص) او را ديد فرمود: «همگى چنين كنيد». [۳]
در پايان يادآور ميشويم كه؛ رسول خدا (ص) يك بار موي سرشان را بلند كردند، با اينكه سيره ايشان اين بوده است كه موي سر را به قدري بلند نميگذاشتند كه نياز به باز كردن فرق سر باشد. آن يكبار را ابابصير از امام صادق (ع) چنين نقل ميكند: از امام صادق پرسيدم: «فرق» باز كردن در وسط موى سر از سنّت است؟ امام (ع) فرمود: «نه»، گفتم: آيا رسول خدا (ص) هيچ وقت براى موى سرش «فرق» گذاشت؟ فرمود: «آرى». پرسيدم: چگونه ميشود كه رسول خدا (ص) اين كار را انجام دهد، حال آنكه از «سنت» نباشد؟ ! فرمود: «هركس در وضعى قرار بگيرد كه رسول خدا در آن وضع قرار داشت بايد مانند آنحضرت موى سرش را تفريق نمايد». گفتم: آن وضعيت چه بود؟ فرمود: «در سال ششم هجرت، رسول خدا از مدينه عازم بيت اللَّه الحرام شد، و احرام حج بست و قربانى هم با خود همراه برد، پس از آنكه كفار قريش مانع ورود آنحضرت به مكه شدند، بر طبق آيه شرِِيفه: «لَقَدْ صَدَقَ اللَّهُ رَسُولَهُ الرُّؤِِْيا بِالْحَقِّ…» [۴] رسول خدا دانست كه در آينده نزديكى به سلامت وارد مكه معظمه خواهد شد، لذا موى سرش را تقصير نكرد و از زمانى كه احرام بسته بود تا سال بعد همچنان موى سرش باقى بود - كه به ناچار نيازمند تفريق گرديد- ولى پس از انجام عمل حج و تراشيدن موى سر، آنحضرت، ديگر موى سرش را بلند نكرد، و نه قبل از وضع نامبرده، موى سرش را ميگذاشت كه آنقدر بلند شود كه احتِِياج به فرق گرفتن داشته باشد». [۵]
و فقها بنا بر برخي روايات كه از جمله آن روايتي كه بيان شد؛ حكم به استحباب بلند گذاشتن مو، خصوصاً از اول ذيقعده، براي كسي كه نيت حج دارد، كردهاند. [۶]
[۱]. كليني، محمد بن يعقوب، الكافي، محقق و مصحح: غفاري، علي اكبر، آخوندي، محمد، ج ۶، ص ۴۸۵، دار الكتب الإسلامية، تهران، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.
[۲]. شيخ صدوق، من لا يحضره الفقيه، محقق و مصحح: غفاري، علي اكبر، ج ۱، ص ۱۲۹، دفتر انتشارات اسلامي، قم، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق.
[۳]. همان، ص ۱۳۰.
[۴]. فتح، ۲۷: «حقّاً خدا رؤياى پيامبر خود را تحقّق بخشيد [كه ديده بود:] شما بدون شك، به خواست خدا در حالى كه سر تراشيده و موى [و ناخن] كوتاه كردهايد، با خاطرى آسوده در مسجد الحرام درخواهيد آمد. خدا آنچه را كه نميدانستيد دانست، و غير از اين، پيروزى نزديكى [براى شما] قرار داد».
[۵]. الكافي، ج ۶، ص ۴۸۶.
[۶]. ر. ك: طباطبايي يزدي، سيد محمد كاظم، العروة الوثقي، ج ۲، ص ۵۶۲، مؤسسة الأعلمي للمطبوعات، بيروت، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق.
منبع: اسلام كوئست