«لیله الرغائب» دریچه‌ای به بهشت اجابت
نخستین شب جمعه ماه رجب لیله الرغائب (شب آرزو‌ها) نام دارد که در روایات برای آن اعمال و برکات بسیار بیان شده است. شبی که بهترین فرصتها برای گرفتن برات اجابت از بارگاهِ ربوبی است، البته با شروط و انجام اعمالی خاص که در مفاتیح الجنان شیخ عباس قمی تصریح شده است.
به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج،نخستين شب جمعه ماه رجب ليله الرغائب (شب آرزو‌ها) نام دارد كه در روايات براي آن اعمال و بركات بسيار بيان شده است.
شبي كه بهترين فرصتها براي گرفتن برات اجابت از بارگاه ربوبي است، البته با شروط و انجام اعمالي خاص كه در مفاتيح الجنان شيخ عباس قمي تصريح شده است. از اين رو و به مناسبت فرا رسيدن اين شب با حجت الاسلام والمسلمين رحيم كارگر، استاد حوزه و دانشگاه، عضو مركز تخصصي مهدويت و مولف كتابهايي همچون «آينده جهان»، «تعليم و تربيت در عصر ظهور» و «حج عارفان» گفت وگويي درباره ويژگي‌هاي اين شب و كيفيت دعا در آن انجام داده‌ايم كه از نظر مي‌گذرد:
نگاه آموزه‌هاي اسلام به موضوع آرزو و بيان آرزو‌ها چيست؟ آيا اين مسأله مثبت و مورد تأييد دين مبين است؟
انسان سراپا نياز است، زيرا به غناي مطلق دست نيافته و ولي مطلق او خداوند است؛ همه ما نيازمند اوييم كه اين نياز جلوه‌هاي گوناگوني دارد و ما براي اينكه بتوانيم اين نياز را با زبان، بيان كنيم قالب دعا را براي عرضه آرزوهايمان بر مي‌گزينيم.
متأسفانه مشكل بشر امروز بي توجهي به اين نياز‌هاست، البته نيازهاي مادي و معنوي، دنيوي و اخروي‌اند كه نياز مطلق انسان و ضرورت توجه به قدرت لايتناهي پروردگار را به نمايش مي‌گذارد، به عنوان مثال حتي وقتي انسان در عالم قبر قرار مي‌گيرد، نياز خود به دعا، صدقه، دعاي ديگران، حسن خلق، آداب صحيح معاشرت و… را در مي‌يابد و نيز وقت حساب و كتابِ اعمال و عبور از پل صراط و نيز روز رستاخيز و قيامت.
از اين رو، ايام و ليالي مقدسي كه براي دعا قرار داده شده بر اين نياز انسان دست مي‌گذارد و براي آن است كه اين نيازها انسان را به مسير صحيح سوق دهد و او را به نيازهاي حقيقي‌اش متوجه سازد نه اوهام ذهني و تخيلاتي كه عمدتا صحيح نيست.
بنابراين، وقتي در فرهنگ ديني از آرزو صحبت مي‌كنيم در وراي آن به معارف بزرگ عرفاني مي‌رسيم كه همان بي‌نيازي كامل الهي از انسانها و نياز كامل انسانها به خداوند است.
مواقع خاص و برگزيده‌اي همچون «ليله الرغائب» در اين ميان چه نقشي ايفا مي‌كنند؟ آيا اين نياز اصيل و فطري انسان را متذكر مي‌شوند؟
متاسفانه زندگي انساني همواره با خير و شر و با سختي‌ها و راحتي‌ها آميخته است و آكنده است از غفلت‌ها و توجهات زيرا انسان پيوسته در حال تحول و دگرگوني است و يك مسير صحيح را پيش نمي‌رود، در زندگي انسان، نياز به برخي كشش‌ها و جاذبه‌هاست، گاهي اين كشش‌ها و حالات روحي و فكري انسانهاست كه به او حالت تنبه مي‌دهد.
يكي از اين جاذبه‌ها موقعيت‌هاي خاص براي جلب توجه بيشتر به خداوند است؛ ماه رجب و ليله الرغائب انتظار تمامي خيرات را از خداوند داريم و مطلوب‌ترين و بهترين آرزو‌ها در اين شب محقق مي‌شود، در واقع اين شب اختصاصي است كه اين انتظار عرفاني انساني را پاسخ مي‌دهد، اما پاسخي عاشقانه، اگر بتوان براي اين شب نمادي در نظر گرفت رابطه عاشقانه عارفانه خاصي است بين خدا و بنده.
از اين رو، مي‌توان گفت اين اوقات خاص دريچه جديدي به عشق الهي و آغاز زندگي عاشقانه در پرتوي نشاط معنوي است كه بابي جديد به گلشن استجابت مي‌گشايد و هر كس وارد اين فضا شود، گويي وارد بهشت اجابت شده است، به عبارت بهتر ورود به وادي دعا و نيازمندي در اين شب به معناي ورود به بهشت رضوان الهي است. از پيامبر اكرم (ص) روايت است كه فرمودند: از نخستين شب جمعه ماه رجب غافل نشويد فرشتگان آن را ليله الرغائب مي‌نامند، زيرا وقتي يك سوم از آن نگذشته هيچ فرشته‌اي نيست، مگر آنكه در جوار كعبه آيد آنگاه خدا نظر رحمت به آنها مي‌كند و مي‌فرمايد: «هر چه مي‌خواهيد از من بطلبيد» فرشتگان مي‌گويند: ما درخواست داريم روزه داران ماه رجب را بيامرزيد و خداوند مي‌فرمايد: «آمرزيدم».
از اين روايت متوجه مي‌شويم شبهاي اينچنيني براي مطيعان درگاه الهي اختصاصي است و پاداش ويژه‌اي است براي زحمتكشان بارگاه حق تا عباداتشان را تكميل كنند.
چرا در اسلام براي رسيدن به آرزوهاي انسان ابزار دعا در نظر گرفته شده، ويژگي اين وسيله چيست كه بستر تحقق آرزوهاي آدمي را مهيا مي‌كند؟
دعا ظاهري دارد و باطني، آنچه ما از دعا مي‌بينيم صرفا ظاهر آن است يعني دست به آسمان بالا بردن و درخواست بر آورده شدن حاجات؛ اما در فرهنگ دينيِ ما دعا اقيانوس ژرفي از معارف و مفاهيم بلند زندگي و در اسلام دعا يك سلاح است، در واقع بزرگترين و مهمترين بعد زندگي انسان است، زيرا واسط بين زمين و آسمان و بنده و رب است.
وقتي در نگاه ديني به عنوان مثال در روايات امام سجاد (ع) در صحيفه سجاديه به دعا مي‌نگريم، مي‌فهميم دعا مسير صحيح زندگي را براي انسان هموار و او را به غايت زندگي نزديك مي‌كند تا بينديشد به كجا مي‌رود و مقصدش كجاست؛ دعا آدمي را در مسير قرب الهي قرار مي‌دهد، زيرا نزديكترين حالت انسان به خداوند لحظه دعاست.
مهمتر آنكه دعا انسان را با وظايف و مسؤوليتهايش بيشتر آشنا مي‌كند و مي‌گويد خواستن نيازها مسؤوليت‌هايي را نيز براي تو به همراه مي‌آورد، نكته ديگر اينكه دعاكننده از خداوند مي‌خواهد كاستي‌ها و موانع رشدش را برطرف كند؛ به عبارت بهتر دعا تصويرسازي از زندگي آرماني انسان است.
بي‌گمان چنين سرمايه معنوي مورد توجه اسلام است براي قرار دادن انسان در مسير صحيح؛ از اين رو، بايد به دعا صرفا با ديد دست بالا بردن به سوي آسمان و بيان درخواستها نگاه نشود، بلكه بدانند دعا سرمايه فوق العاده گرانقدر ديني است كه مي‌تواند سبب تحول و دگرگوني مثبت انسان شده و رابطه او را با ملكوت و خدا تصحيح و تقويت كند و اين دعا تابلوي حركت انسان به سوي آسمان باشد، زيرا گاهي انسانها به دليل روزمرگي‌ها دچار غفلت و از مسير راستين زندگي خارج مي‌شوند.
آداب و شرايط ورود به ليله الرغائب چيست تا بتوان جامه تحقق بر تن خواسته‌ها پوشانيد؟
مشكل اصلي مردم ما با دعا در اين است كه دعا را منحصر كرده‌اند به يك لحظه و ساعت خاص با گفتار خاص، در حالي كه براي نتيجه گيري از دعا بايد شرايط روحي و جسمي و عبادي فراهم كنيم تا برسيم به لحظه دعا، يعني لحظه دعا بايد اوج فعاليتهاي عبادي ما باشد، اما متاسفانه درست عكس اين رخ مي‌دهد و فكر مي‌كنيم دعا را بايد آغاز راه قرار دهيم.
همان‌گونه كه بيان شد در روايت نبوي فرشتگان براي كساني كه در رجب روزه داري مي‌كنند، دعا مي‌كنند. بنابراين، يكي از مقدمات دعاي مطلوب و اجابت دعا، روزه‌داري و عبادات مقدماتي است، يعني پيش از دعا بايد روح صيقل خورده و جان صفا بيابد وگرنه دعا بالا نمي‌رود، گويا انسان دعايي نكرده است و دعايش لقلقه زباني بيش نبوده است. اما اگر شرايطي فراهم و مجموعه‌اي از نيازها، اراده‌ها و عزمها و تسليم‌ها را با خود همراه كرديم و به گفتار محدود نشد و قلب و زبان و چشم را پاك كرديم به نتيجه مي‌رسيم.
بنابراين، بايد با روزه داري و قرائت قرآن و… شرايط حضور در محضر الهي را فراهم و وجود را سراسر دعا كرد نظير آن شعري كه مي‌گويد: «گر بشكافند سراپاي من/ جز تو نبينند در اعضاي من»
امروز متاسفانه ما نماز‌ها و دعا‌هايمان اثرگذار نيست، چون آداب و شرايطش را رعايت نمي‌كنيم و نيز توبه‌هايمان كه به زبان محدود مي‌شود؛ در حالي كه بايد وقتي عزم توبه مي‌كنيم در كنار پشيماني قلبي، در عمل نيز تاثير آن ديده شود.
دعا براي سلامتي و فرج امام عصر (عج) در اين مواقع حساس و بازه‌هاي زماني خاص در كجا قرار دارد و چه تاثيري بر اجابت آرزوهاي ما مي‌گذارد؟
وقتي مي‌گوييم دعا يعني درخواست مسير صحيح زندگي بدون عيب و نقص و همراه شدن با آرمانهاي الهي و قرار گرفتن در مسير خدا و برطرف شدن مشكلات و رسيدن به غايت زندگي و وقتي مجموعه آرزو‌ها و خواستها را مرور مي‌كنيم در مي‌يابيم اسلام پاسخ عملي نيز داده و نقطه آرماني و مقصدي را مشخص كرده و وعده تحقق آن را براي همه بشريت داده كه اين جامعه آرماني همان تشكيل حكومت جهاني به دست مبارك امام عصر (عج) است. از اين رو، سرآمد همه دعاهاي ما بايد دعا براي ظهور امام عصر (عج) باشد حتي بايد نهضت دعا براي فرج امام زمان (عج) را فرهنگ سازي كنيم و اين نياز هميشگي ماست زيرا هر ثانيه به امام عصر (عج) نياز داريم.
رفع اين همه جنگها و تبعيض‌ها و افراط‌گري‌ها تنها مشروط به ظهور نوراني امام عصر (عج) است؛ بنابراين، بايد نوع نگاه ما به ظهور ايشان تغيير كند و اين نگاه صحيح به جامعه جهاني منتقل شود و كاري كنيم كه جامعه جهاني سراپا ندبه و احتياج و خواست و عجز و التماس شود، زيرا راه درمان همه مشكلات و سختي‌ها ظهور است.
آنگاه است كه ما به آرمانهاي مهدويت نزديك مي‌شويم، پس دعا براي سلامتي امام عصر (عج) و فرج ايشان را نبايد بويژه در اين شبهاي نوراني فراموش كنيم تا روزي شاهد باشيم همه مظلومان و مستضعفان جهان براي ظهور دعا مي‌كنند.
منبع:قدس آنلاين