چه کسانی باید امر به معروف و نهی از منکر کنند؟
امر به معروف و نهی از منکر یکی از ضرورت‌های دین اسلام است و با اهمیت‌دادن به این مقوله نیمی از مشکلات جامعه حل می‌شود ولی نباید فراموش کنیم که امر به معروف و نهی از منکر طبق دستورات اسلامی مراحلی دارد.
به گزاش پايگاه اطلاع رساني حج، از جمله شروط امر به معروف و نهي از منكر خوش‌زباني و سخن شايسته و خوب گفتن است. اين موارد از شرايط ايمان و تربيت اخلاق اسلامي نيز است و در همه برخوردهاي اجتماعي شرط لازم است به ويژه در مسايلي كه به اصلاح و تربيت افراد و جامعه مي‌انجامد.
در همين رابطه به آياتي از قرآن و احاديث ديني درباره شناخت معروف و منكر و رعايت شخصيت افراد و خوش زباني در امر به معروف و نهي از منكر اشاره مي‌كنيم.
امام كاظم (ع) به روايت از پيامبر (ص) از پدران خود مي‌فرمايند: حق ندارد امر به معروف و نهي از منكر كند، مگر كسي كه داراي سه خصوصيت باشد. اول با كمال مدارا و تادب، امر به معروف و با كمال مدارا و تادب نهي از منكر كند. دوم با رعايت عدالت و اعتدال، امر به معروف كند، با رعايت عدالت و اعتدال نهي از منكر كند. سوم درباره آنچه امر به معروف مي‌كند عالم باشد (و مسائل شرعي آن را بداند) و درباره آنچه نهي از منكر مي‌كند عالم باشد (و مسائل شرعي آن را بداند).
پيامبر (ص) مي‌فرمايند: كسي كه امر به معروف مي‌كند نياز دارد كه خود از احكام حلال و حرام آگاه باشد.
امام صادق (ع) مي‌فرمايند: كسي كه امر به معروف و نهي از منكر مي‌كند، بايد سه ويژگي داشته باشد از جمله به آنچه امر مي‌كند خود عمل كند و آنچه را از آن نهي مي‌كند، خود ترك كرده باشد.
خداوند در آيات 43 و 44 سوره طه مي‌فرمايند: به سوي فرعون برويد كه او به سركشي برخاسته است، و با او نرم نرم سخن بگوييد، شايد بپذيرد، يا بهراسد.
پيامبر (ص) در حديثي ديگر مي‌فرمايند: براي موعظه كردن خلق صلاحيت ندارد مگر كسي كه از عيب و ضعف سخن آگاه باشد، تعبير درست از نادرست را در هرجايي تشخيص دهد، بهانه‌جويي‌هاي دروني انسان‌ها را بشناسد و هواي نفس و اغواگري‌هاي نفس را از نظر دور ندارد.
پيامبر (ص) در حديثي ديگر فرمودند: كسي كه امر به معروف و نهي از منكر مي‌كند بايد خيرخواه مردم و دوست و مهربان نسبت به آنان باشد و عقده‌گشايي شخصي نكند.
امام علي (ع) در حديثي فرمودند: نصيحت كردن كسي ميان مردم، سركوفت زدن است.
پي‌نوشت:
نوادر راوندي/21 بحار 100/87
بحار 100/91
سوره طه، آيات 43 و 44
بحار 52/2
بحار 100/84
غررالحكم /322
منبع:
الحيات، محمدرضا حكيمي