سفرنامه قدیمی ترین سفر حج
: این اثر یکی از آثار با ارزشی است که افزون بر اطلاعات جغرافیایی، شناخت راهها، تجارت و جز اینها، ما را با دیدگاههای مولف در باره بسیاری از مسائل مذهبی آشنا می کند. اطلاعات آن در باره قم، شاه عبدالعظیم و مشهد نیز قابل توجه است.
به گزارش سرويس انديشه پايگاه اطلاع رساني حج، در ميان انبوه سفرنامه هاي حج از دوره قاجار، سفرنامه كيكاوس ميرزا از سال 1253 ق / 1837 يكي از قديمي ترين هاست كه براي نخستين بار به چاپ مي رسد. اين اثر به تازگي از چاپ درآمده است. اين اثر يكي از آثار با ارزشي است كه افزون بر اطلاعات جغرافيايي، شناخت راهها، تجارت و جز اينها، ما را با ديدگاههاي مولف در باره بسياري از مسائل مذهبي آشنا مي كند. اطلاعات آن در باره قم، شاه عبدالعظيم و مشهد نيز قابل توجه است.
فهرست مطالب كتاب:
عناوين اصلي كه عنوان فصل دارد، شش تاست كه ضمن عناوين ذيل آمده و مي‌توان ساختار اصلي كتاب را از آنها بدست آورد:
فصل اول در آداب و رسوم عتبات عاليات و نجف اشرف و كاظمين عليهما السلام و سر من رأي و شهر بغداد.
فصل دوم در رسوم و آداب حركت حاج از كاظمين (ع) الي شام محنت انجام.
فصل سوم در بيان تعمير قبور مقدّسه حضرت رسول و ائمّه هدا ـ صلوات الله عليهم اجمعين ـ و ثواب زيارت ايشان و آداب زيارتهاي ايشان عموماً و در آن چند مقصد است:
مقصد اوّل: در ثواب زيارت هر يك از ايشان به سندهاي صحيح و معتبر.
مقصد دوم: در آداب زيارت هر يك از ائمّه (ع).
مقصد سوم: در فضيلت و كيفيّت زيارت و ذكر بعض از مصايب حضرت رسول (ص) كه مشتمل بر چند مقاله است:
مقاله اول: در فضيلت زيارت آن حضرت.
مقاله دوم: در بيان كيفيّت زيارت آن حضرت.
مقاله سوم: در فضيلت مسجد حضرت رسول (ص) و اعمالي كه مستحب است كه در آن مسجد به عمل آورند
مقاله چهارم: در وداع حضرت رسول (ص)
مقاله چهارم: در بيان فضيلت زيارت آن حضرت در شهرهاي ديگر غير مدينه طيّبه و كيفيّت آن
مقصد چهارم: در بيان ذكر مصيبت و زيارت حضرت فاطمه ـ صلوات الله و سلامه عليها ـ است و شامل دو مكالمه: مكالمه اول: در ذكر مصيبت آن حضرت. مكالمه دوم: در بيان فضيلت و آداب زيارت آن حضرت است.
مقصد پنجم: در كيفيّت فضيلت زيارت و آداب زيارت ائمّه بقيع و ذكر مصيبت حضرت امام حسن صلوات الله عليهم اجمعين است و در آن دو مقدّمه است: مقدّمه اول در ذكر مصيبت حضرت امام حسن (ع) است و مقدّمه دوم در بيان فضيلت زيارت و آداب زيارت ائمه بقيع صلوات الله عليهم اجمعين است.
مقصد ششم در بيان اعمالي كه در مدينه مستحبّ است
مقصد هفتم در بيان فضيلت زيارت و ذكر مصيبت اميرالمؤمنين –صلوات الله عليه- و كيفيّت زيارت آن حضرت و در چند امر است:
امر اول: در بيان ذكر مصيبت آن حضرت.
امر دوم: در بيان فضيلت زيارت.
امر سوم: در بيان زيارات مطلقه آن حضرت كه مقيّد به وقتي از اوقات نيست.
امر چهارم: در بيان زيارت اميرالمؤمنين (ع) كه مخصوصند به ايّام متبرّكه و زيارت وداع مطلقه آن بزرگوار.
مقصد هشتم: در بيان فضيلت و اعمال وادي السّلام و نجف اشرف و مساجد كوفه است و در آن چند بيان است:
بيان اول: در فضيلت كوفه، وادي السّلام و نجف اشرف.
بيان دوم.... بيان سوم....
بيان چهارم: در بيان فضيلت و اعمال مسجد صعصعه بن صوحان.
مقصد نهم: در بيان فضيلت و زيارت مطلقه و مختصّه حضرت سيّد الشهدا امام الانس والجن حسين بن علي (ع) است و در آن چند مقام است:
مقام اول: در بيان فضايل آب فرات و اجر زيارت و شرافت تربت و حاير و انواع مختلفه ثواب زيارت آن حضرت است و در آن چند حديث است:... فصل چهارم: در بيان دستورالعمل و رفتار حجّاج است كه به چه قدر استطاعت آنهاست. بعد از فهميدن، چه قسم حركت كنند، و چه بردارند، در اين ضمن چند فقره است كه ضبط بايد نمود.
فصل پنجم: در قواعد حركت و سكون حجّاج است به طريق اجمال
فصل ششم: در بيان مناسك حج است.
منبع: كتاب سفرنامه مكه
نويسنده: كيكاووس ميرزا فرزند فتحعلي شاه قاجار
مصحح: رسول جعفريان
ناشر: علم
تاريخ چاپ: 1394
مكان چاپ: تهران