مرقد "سعید بن جبیر" صحابی امام سجاد (ع) در شهر کوت عراق

به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج، سعيد بن جبير در سال 45 هجري در كوفه به دنيا آمد و كنيه او "ابو عبدالله" است. از كودكي تشنه علم بود به شكلي كه خواندن و نوشتن را در اولين سالهاي زندگي آموخت و به استمرار قرآن مي خواند تا به جايي رسيد كه هر دو شب يك قرآن را ختم مي نمود.
وقتي در درس و تشيع به مراحل عالي رسيد براي كسب علم بيشتر به مكه مكرمه سفر كرد و در درس استاد بزرگ "عبدالله بن عباس" شركت نمود. چون علاقه زيادي به استادش "ابن عباس" داشت از او علم فراواني كسب نمود و هميشه همراه او بود.
وقتي به شهر كوفه بازگشت گروهي براي كسب علم نزد او آمدند ولي او استاد خودش (ابن عباس) را فراموش نمي كرد و هرگاه به زيارت خانه خدا به حج و يا عمره مشرف مي شد به ديدار ابن عباس مي رفت تا جايي رسيد كه سعيد بن جبير در علوم تفسير و قرآئت قرآن و نقل حديث از هم دوره هاي خود اعلم شد.
سعيد بن جبير نزد "سعيد خبري" و "قتاده" كسب علم كرد و از نظر علمي به حدي رسيد كه علماي اهل سنت از جمله "احمد بن حنبل" بعد از شهادت سعيد مي گفت: از وقتي حجاج ، سعيد بن جبير را كشت هر كسي كه به روي زمين است نيازمند به علم است.
او از نظر پيروي از بهترين ياران اهل بيت (عليهم السلام) بود و علاقه بسيار زيادي به آنها داشت و براي كسب علم محضر مبارك امام سجاد (ع) مي رسيد، و همين سبب شهادت او به دست حجاج شد.
"سيد محسن الاميني العاملي"در كتاب "اعيان الشيعه" مي نويسد: امام سجاد(ع) درباره سعيد بن جبير مي فرمود: آراء سعيد بن جبير از نظر ما مورد تائيد است و ايشان را به "جهبذ العلماء" لقب داد.
وقتي "عبدالله بن عتبه بن مسعود" قاضي كوفه بود سعيد بن جبير كاتب او شد و وقتي حجاج از طرف عبدالملك مروان والي كوفه شد سعيد بن جبير را به دوستي خواند كه بتواند قلب هاي فقرا را به خود جذب كند ولي با شكست روبرو شد.
در سال 82 هجري اهل عراق عليه اموي ها انقلاب كردند و اين انقلاب به نام "ثورة القرآء" معروف شد. در اين انقلاب مردم تقاضاي بركناري حجاج را داشتند. سعيد بن جبير در اين انقلاب مانند خيلي از شخصيتهاي انقلابي عليه حكومت حجاج قيام كرد. ولكن آنگونه كه متاسفانه در خيلي از منابع ذكر شده نيست و شركت او در اين انقلاب تاييد ابن اشعث نبود.
با نافرجامي هدف اين انقلاب، حجاج به پا خواست و محاكمه خونين تشكيل داد كه هزاران كشته به جاي گذاشت، به همين سبب سعيد بن جبير يازده سال مخفي شد.
طبري مي نويسد سعيد بن جبير به اصفهان پناهنده شد، وقتي حجاج از جاي سعيد با خبر شد نامه اي به والي اصفهان براي دستگيري وي نوشت و وقتي سعيد بن جبير با خبر شد اصفهان را به سوي آذربايجان ترك نمود و سپس به سوي مكه مكرمه سفر كرد تا در كنار امام سجاد (ع) باشد.
در آن زمان والي مكه "عمربن عبدالعزيز" بود كه نسبت به مخالفين حجاج سختگيري نمي كرد. "عبدالملك مروان" كه حاكم آن زمان بود وقتي از اين جريان باخبر شد "خالد عبدالله قصري" را كه انساني بد كردار بود با والي قبلي عوض و سعيد بن جبير را دستگير نمود و به نزد حجاج فرستاد.
سعيد بن جبير را به عراق به زندان حجاج منتقل كردند، بعد از چند روز حجاج او را طلبيد. وقتي سعيد بن جبير را حاضر كردند حجاج از اسم او سئوال كرد.
گفت: من سعيد بن جبير هستم. حجاج با اهانت گفت: تو شقي بن كسير هستي. پس درباره پيامبر اكرم(ص) و خلفا و درباره امام علي (ع) سئوال پرسيد. سعيد بهترين پاسخها را به حجاج مي داد و بحث زيادي بين آن دو شد كه حجاج به غير از مخالفت و مقاومت از سعيد چيز ديگري نديد.
پس حجاج دستور داد او را بكشند. سعيد بن جبير اجازه خواست تا دو ركعت نماز قبل از شهادتش بخواند ولي حجاج دستور داد كه روي سعيد را از سمت قبله برگردانند. سعيد گفت: اگر من را به هر سو برگرداني آنجا سوي خداست.
پس حجاج گفت: بر زمين بيندازيدش. سعيد گفت: خداوندا شاهد ظلم او باش و انتقام مرا بگير و مرا آخرين كشته از امت پيامبر خدا قرار بده. و سپس با دستور حجاج سر مبارك ايشان را از بدنش جدا كردند. وقتي حجاج ،سعيد بن جبير را كشت عقلش را از دست داد و مرتب مي گفت: بندهايش را بياوريد، بندهايش را بياوريد.
جلاد فكر كرد كه بندهاي پاي سعيد بن جبير را مي خواهد. پس پاهاي سعيد را هم قطع كرد. حجاج به كلي مجنون شده بود، پس از ده شب بعد از كشتن سعيد بن جبير در حالي كه فرياد مي زد، مرا چه به كشتن سعيد بن جبير؟ ودر حال جنون و ديوانگي جان داد.
مرقد مطهر سعيد بن جبير
براي اين صحابي جليل القدر مرقدي در شهرستان الحي 40 كيلومتري جنوب استان واسط (كوت) بنا شده است. شيعيان و محبين در عراق روز 27 ذي الحجه مصادف با روزي كه به دستور حجاج ثقفي سعيد را از مكه دست بسته به شهر واسط (كوت) منتقل كردند به زيارت اين صحابي اختصاص داده اند.
"عامر ناجي" يكي از مسئولين امور مراقد و مزارات اين استان مي گويد: "كنعان آقا" در سال 1241 هجري اولين كسي بود كه از چوب نخل و گل براي سعيد بن جبير حرم ساخت و بر ساختمان حرم گنبدي بزرگ بنا نمود.
تجديد بناي حرم سعيد بن جبير از سال 1958 ميلادي شروع شد و در سال 1965 ساختمان جديد حرم زير نظر "حاج جاسم محمد عبدالرضا البناء" ساخته شد.
اهالي شهر و مومنين در جمع آوري اموال و نذورات در ساخت اين حرم سهيم بودند. اين طرح شامل ساخت گنبد، دو مناره و ديوار اطراف حرم بود و ضريح مطهر ايشان به همان شكل از سال 1965 ميلادي تاكنون باقي مانده است.
در سال 1989 قسمتي از اين حرم مقدس به دستور حكومت رژيم صدام مانند خيلي از مزارات و زيارتگاهها در شهرهاي مختلف عراق مورد تخريب و انهدام قرار گرفت و تا سال 1996 به همين شكل باقي مانده بود و سپس يكبار ديگر با نظارت "حاج جاسم محمد عبدالرضا البنا" و با كمك و نذورات مومنين اين مكان بازسازي شد.
مساحت كلي حرم ده هزار متر مربع مي باشد و ديوار حرم به ارتفاع شش متر و داراي چهار درب ورودي به حرم است و از داخل نيز حاوي ايوانهايي براي استراحت و عبادت زائران است.
ضريح اين صحابي جليل القدر از آهن و آلومينيوم بوده و دو لوستر بزرگ بالاي قبر قرار گرفته است كه دور آنها هفت لوستر كوچك آويزان است. نمازخانه براي آقايان به مساحت 320 متر مربع كه در يك طرف آن كتابخانه بزرگي قرار دارد و در قسمت ديگر نمازخانه براي خانم ها به مساحت 160 متر مربع ساخته شده است.
منبع: آستان قدس حسيني(ع)