«سفر بدون مجوّز به عراق» یا «نفوذ سلفیّت و وهابیّت در الازهر»؛ حقیقت چیست؟ «سفر بدون مجوّز به عراق» یا «نفوذ سلفیّت و وهابیّت در الازهر»؛ حقیقت چیست؟ «سفر بدون مجوّز به عراق» یا «نفوذ سلفیّت و وهابیّت در الازهر»؛ حقیقت چیست؟ بعثه مقام معظم رهبری در گپ بعثه مقام معظم رهبری در سروش بعثه مقام معظم رهبری در بله
«سفر بدون مجوّز به عراق» یا «نفوذ سلفیّت و وهابیّت در الازهر»؛ حقیقت چیست؟ «سفر بدون مجوّز به عراق» یا «نفوذ سلفیّت و وهابیّت در الازهر»؛ حقیقت چیست؟ «سفر بدون مجوّز به عراق» یا «نفوذ سلفیّت و وهابیّت در الازهر»؛ حقیقت چیست؟ «سفر بدون مجوّز به عراق» یا «نفوذ سلفیّت و وهابیّت در الازهر»؛ حقیقت چیست؟ «سفر بدون مجوّز به عراق» یا «نفوذ سلفیّت و وهابیّت در الازهر»؛ حقیقت چیست؟

«سفر بدون مجوّز به عراق» یا «نفوذ سلفیّت و وهابیّت در الازهر»؛ حقیقت چیست؟

در حالی که اوقاف مصر علّت بازداشت علمای سفر کرده به عراق را نداشتن مجوّز برای سفر اعلام کرد اما به نظر می‌رسد که مساله نفوذ وهابیت در نهادهای دینی مصر را باید مورد توجه قرار داد.

به گزارش خبرنگار اعزامي پايگاه اطلاع رساني حج از كربلاي معلي ، هفته جاري در رسانه‌ها و خبرگزاري‌ها خبري مبني بر بازديد جمعي از علما، قاريان و دانشگاهيان مصر از عراق و ديدار اين گروه با شخصيت‌هاي مختلف ديني مانند حجت الاسلام سيد كاظم موسوي امام جماعت حرم مطهر امامين عسكريين(ع) را منتشر كردند.
با انتشار اين خبر به سرعت بستر براي حمله به الازهر، اوقاف و ساير نهادهاي ديني از سوي افراد و گروه‌هاي مختلف فراهم شد. سلفي‌ها در خط مقدم اين دشمني با جنجال رسانه‌اي اين بازديد را تاييدي بر سخنان و گفتارهاي خود مبني بر تلاش براي تبليغ تشيّع در مصر ناميده و به شدّت خواستار توضيح نهادهاي ديني شدند.
به دنبال افزايش فشارها الازهر مصر در بيانيه‌اي رسمي اعلام كرد كه هيچ فرد يا گروهي از سوي اين نهاد ديني به عراق اعزام نشده و سفر اين افراد تحت نظرات الازهر نبوده و سخنان آنان به معناي اعلام مواضع رسمي الازهر به شمار نمي‌آيد.
جنجال رسانه‌اي سلفيّت
اولين واكنش‌ها به سفر اين گروه به عراق را سلفي‌ها نشان دادند. ناصر رضوان، بنيانگذار ائتلاف سلفي «خير الامه» در بيانيه‌اي از الازهر خواست تا پيرامون سفر هيأت منسوب به اين دانشگاه و اداره اوقاف مصر به عراق و زيارت از اماكن مقدسه شيعيان و ديدار با شخصيت‌هاي شيعيان از جمله عبدالمهدي كربلايي و آيت‌الله محمدسعيد حكيم توضيح دهد.
وي افزود: سفر هيأت منسوب به الازهر به عراق در حالي صورت گرفت كه شيخ الازهر مخالفت خود را با نيروهاي بسيج مردمي اعلام كرده و الازهر نيز سفر قاريان مصري به كشورهاي شيعي را ممنوع كرده بود.
اين عضو سلفي‌هاي مصر در پايان بيانيه خود با طرح اين سؤال كه آيا رفتن اين افراد به عراق با موافقت الازهر بوده يا بدون موافقت آن؟، از نهادهاي ديني در اين كشور خواست آنچه را ابهامات اين قضيه خواند براي افكار عمومي تشريح كنند.
رابطه با ملت عراق مايه افتخار است
اما در واكنش به انتشار اين خبر در رسانه هاي مصري و اعتراض سلفي ها به الازهر، دانشگاه الازهر نيز با صدور بيانيه اي اظهارات رسانه ها در مورد سفر گروه الازهر به عراق را تكذيب كرد و گفت: اين افراد نماينده الازهر نبوده اند و هم اكنون در الازهر مشغول به فعاليت نيستند و از اين رو اظهار رسانه ها مبني بر سفر گروه نماينده الازهر به عراق صحت ندارد.
الازهر اما در مقابله با اظهار نظر سلفي‌ها تاكيد كرد كه در عين حال الازهر به داشتن روابط ويژه با تمام گروه هاي ملت عراق افتخار مي كند.
هشدار اوقاف به روحانيان
مساله فشارهاي رسانه‌اي در مصر كار را به جايي رساند كه عصر امروز شيخ محمد مختار جمعه وزير اوقاف مصر در راستاي كاهش جنجال رسانه‌ها از بازداشت و تحويل شيخ نشأت عبدالسميع زارع امام جماعت و سخنران منطقه دهقليه به دادسراي ديوان به دليل سفر بدون اجازه به خارج از كشور خبر داد.
مختار جمعه با صدور بيانيه‌اي مطبوعاتي تاكيد كرد كه شيخ زارع تا مشخص شدن نتيجه تحقيقات از اقامه نماز جماعت در مساجد منطقه دهقليه، سخنراني در ميان مردم و برگزاري جلسات درسي منع شده است.
اوقاف مصر همچنين خاطر نشان كرد: زارع نه تنها نماينده الازهر شريف و وزارت اوقاف بلكه نماينده هيچ نهاد رسمي در ساختار حكومتي مصر نيست و اين وزارت به شدّت با هر فرد يا گروهي كه خود را منتسب به نهادهاي ديني سازد برخورد كرده و آنان را به اشدّ مجازات محكوم خواهد كرد.
شيخ جمعه با بيان آنكه اوقاف هيچ فرد و يا نماينده رسمي به عراق ارسال نكرده است، افزود: به تمامي روحانيان وابسته به اوقاف و الازهر هشدار مي‌دهيم كه از پذيرش هرگونه دعوت‌ خارجي بدون كسب اجازه از نهادهاي رسمي ديني خودداري كنند و اعلام مي‌كنم اشدّ مجازات از جمله انفصال از خدمت در انتظار متخلّفان خواهد بود.
دستور برخورد شديد با متخلفان
از سوي ديگر شيخ جابر طايع رييس بخش ديني وزارت اوقاف نيز ضمن تكذيب خبر سفر افراد وابسته به اوقاف به عراق تصريح كرد: سفر دو عالم وابسته به اوقاف و الازهر به بغداد بدون هماهنگي و كسب اجازه بوده است.
شيخ جابر طايع گفت: از آنجا كه اين افراد بدون هماهنگي و مشورت با اوقاف به عراق سفر كردند از اين رو بلافاصله پس از بازگشت به مصر پرونده بازجويي از آنان در دستور كار قرار گرفت تا انگيزه آنان و نيز محتواي سخناني كه آنها به عنوان نماينده ديني مصر مطرح ساختند، مشخص شود.
وي اظهار داشت: شيخ طه زياد معاون وزارت اوقاف منطقه دهقليه مكلّف شده است تا شرح كال كاملي از شيخ نشأت زارع و شيخ احمد صابر دو روحاني وابسته به اوقاف كه بدون اجازه اين سازمان به عراق سفر كرده و با برخي از رهبران شيعي به نام نماينده الازهر ديدار و گفت‌وگو كردند، تهيه و تنظيم كند.
رييس بخش ديني اوقاف مصر خاطر نشان كرد: با آنكه شيخ نشأت از اوقاف اجازه خروج داشته است اما گمان نمي‌شد كه به خارج از مصر سفر كند بنابراين به مجرّد آنكه اين دو نفر به مصر بازگشتند با آنان برخورد شده و جهت انجام تحقيقات كامل به نهادهاي ذيربط تحويل داده شدند.
چرا يك سفر زيارتي به چنين جنجالي تبديل مي‌شود؟
با كمي تامل پيرامون ابعاد اين حادثه بايد گفت كه سفر دو عالم ديني مصر به عراق و ديدار با علما و روحانيان شيعه نبايد تا اين ميزان مساله ساز شود. پس چرا الازهر و وزارت اوقاف ضمن محكوميت شديد اين اقدام، عاملان اين ديدار را به اشدّ مجازات تهديد كردند؟
به نظر مي‌رسد كه سخنان اين دو عالم مصري در ديدار با مسؤولان حرم مطهر امامين عسكريين كليد واژه حلّ اين معما باشد. شيخ نشأت زارع و شيخ احمد صابر ضمن ابراز خرسندي از اين ديدار اعلام كردند كه « در سفر به عراق بسياري از امور تاريك و مبهم براي ما روشن شد، زيرا پيش از اين رسانه هاي گمراه كننده برخي واقعيت ها را براي ما وارونه جلوه مي دادند و تلاش مي كردند ميان مسلمانان فتنه ايجاد كنند».
«روشن شدن امور مبهم» و فهم نقش رسانه‌ها در «وارونه نشان دادن واقعيت‌ها» با هدف «ايجاد اختلاف در ميان مسلمانان» آن چيزي است كه سبب شده تا برخي گروه‌ها و جريان‌هاي درون مصر مانند سلفيّت به شدت احساس خطر كنند. جامعه مصر به دليل تكثّرات مذهبي و بافت ديني چند هويتي برخاسته از تعدّد مذاهب و اديان همواره در طول سال‌ها شاهد نزاع‌هاي مذهبي بوده است. در اين ميان سلفيّت به طور آشكار و وهابيّت در پوشش ساير مذاهب به شدّت با شكل‌گيري و رشد هرگونه انديشه تقريبي در مصر مخالفت مي‌كنند.
ممكن است اين سوال مطرح شود كه مخالفت سلفيّت با انديشه‌هاي تقريبي موضوع تازه‌اي نيست اما در مساله مورد بحث، اوقاف و الازهر به اين بازديد واكنش نشان دادند از اين رو به نظر مي‌رسد كه اين تحليل دقيق نيست اما اين برداشت به نظر نگارنده يك برداشت سطحي و ابتدايي است. خواننده محترم بايد بداند كه هرچند الازهر همواره داعيه پيروي از اسلام اعتدالي را داشته اما به نظر مي‌رسد كه تنها بخشي از اين ادّعا صادق باشد.
نفوذ سلفيّت و به ويژه وهابيّت در مصر تا آنجا پيش رفته است كه به عقيده برخي كارشناسان ديني، از الازهر مصر به عنوان مروّج اسلام اعتدالي در جهان اسلام تنها آوازه و نامي بيشتر باقي نمانده است. وهابيّت از طريق كتاب‌، عناصر نفوذي و صرف منابع مالي هنگفت توانسته است در لايه‌هاي مختلف ديني و حتي مراكز تصميم‌گيري دولتي در مصر نفوذ كند. هنگامي كه مدرّسان الازهر در شكل و صورتي اعتدالي افراطي‌ترين و راديكال‌ترين مباني را به طلاب و روحانيان آموزش مي‌دهند طبيعي است كه چنين اظهار نظرهايي واكنش تندي را به همراه داشته باشد.
بي‌شك در چنين فضايي سفر دو تن از عالمان الازهر و اوقاف به عراق، ديدار با علماي شيعه و نيز اظهار نظر مبني بر آنكه تا كنون نسبت به واقعيّت جهان تشيّع سياه‌نمايي‌هايي از سوي برخي رسانه‌ها صورت گرفته است براي دشمنان وحدت و تقريب امت اسلامي بسيار سخت و ناگوار است. سلفيّت و وهابيّت كه سال‌ها در عرصه‌ ديني مصر يكه‌تازي كرده و جولان‌دهي مي‌كردند با هرگونه فكر، انديشه، سخن، اظهار نظر و يا هر عملي كه راه را براي تلطيف فضاي خفقان آلود مذهبي باز كرده و مردم را از فراگرد آگاهي كاذب برهاند، به شدت مقابله مي‌كنند.
گويا الازهر و اوقاف به عنوان دو ركن مهم ديني در مصر و جهان اسلام در طول اين سال‌ها رفته رفته از مسير ترسيم شده به دست اصحاب سلف خويش انحراف يافته و مصداق اين قول پيامبر شده است كه فرمود : «سَيأتي علي اُمَّتِي زَمانٌ لا يبقي مِن القرآنِ إلاّ رَسمُهُ، و لا مِنَ الإسلامِ إلاّ اسمُهُ» الازهر اگر مي‌خواهد همچنان در عرصه ديني به عنوان يك مرجع بلامعارض خود را به امت اسلامي معرّفي كند و در زمينه اجتماعي نيز منشأ اثر شود، چاره‌اي ندارد كه خود را از قيد و بند انديشه‌هاي انحرافي رهايي بخشيده و قطار اسلام اعتدالي را به مسير خود بازگرداند تا بتواند بار ديگر اعتبار خود را در ميان جامعه اسلامي به دست آورد.




مطالب مرتبط

نظرات کاربران