اهمیت نوروز در روایات اسلامی اهمیت نوروز در روایات اسلامی اهمیت نوروز در روایات اسلامی بعثه مقام معظم رهبری در گپ بعثه مقام معظم رهبری در سروش بعثه مقام معظم رهبری در بله
اهمیت نوروز در روایات اسلامی اهمیت نوروز در روایات اسلامی اهمیت نوروز در روایات اسلامی اهمیت نوروز در روایات اسلامی اهمیت نوروز در روایات اسلامی

اهمیت نوروز در روایات اسلامی

در اینکه اسلام در برابر عید نوروز چه موضعی دارد، میان صاحب نظران گفتگوست. از برخی روایات، اهمیت این روز به عنوان یکی از روزهای نجات امّت ها استفاده می شود.

در كتاب مفاتيح نوين آمده است: مراسمي در نوروز ميان مردم معمول است و به شكل سنت ملي در ميان ايرانيان درآمده كه قسمت قابل ملاحظه اي از آن، از اموري است كه اسلام بر آن تأكيد نهاده است. مرحوم «علاّمه مجلسي» در كتاب زادالمعاد مي گويد: به سندهاي معتبر از «معلّي بن خنيس» نقل شده است كه در روز «نوروز» به محضر امام صادق عليه السلام شرفياب شدم. حضرت به من فرمود: آيا اين روز را مي شناسي؟ گفتم: فدايت شوم! اين روزي است كه ايرانيان آن را بزرگ مي شمارند، و در اين روز براي يكديگر هدايا مي فرستند. امام عليه السلام فرمود: اين تعظيم و بزرگداشت، به سبب اموري است كه از قديم بوده است كه اكنون تفسير و شرح آن را براي تو بازگو مي كنم. (به علاوه حوادث مطلوب ديگري در اين روز اتفاق افتاده است( سپس امام عليه السلام به طور مشروح اين امور را ذكر كرد: از جمله فرمود: نوروز، روزي است كه خداوند متعال، در آن روز، از ارواح بندگانش پيمان گرفت كه او را به يگانگي بپرستند و براي او شريكي قرار ندهند، و به پيغمبران و امامان معصوم عليهم السلام ايمان آورند. اين روز، روزي است كه طوفان حضرت نوح عليه السلام فرونشست و كشتي آن حضرت بر كوه «جودي» قرار گرفت. نوروز روزي است كه رسول خدا صلي الله عليه وآله بت هاي كافران قريش را در مكّه شكست و پيش از آن حضرت ابراهيم عليه السلام نيز، در اين روز بتهاي كافران را درهم شكست. در اين روز، رسول خدا صلي الله عليه وآله به اصحاب خود امر كرد كه با علي عليه السلام به عنوان اميرمؤمنان بيعت كنند (اشاره به اين است كه روز عيد غدير مصادف با ايام نوروز بوده است( نوروز، روزي است كه قائم آل محمّد عليه السلام ظاهر خواهد شد. آنگاه فرمود: هيچ روز نوروزي نيست مگر آن كه ما در آن روز انتظار فرج مي كشيم، زيرا از روزهاي ما و شيعيان ما است. آن روز را، مردم عجم حفظ كردند و حرمت آن را نگه داشتند، ولي شما مردم عرب آن را ضايع ساختيد. (آنگاه امام اعمالي را براي اين روز بيان فرمودند كه ذكر خواهد شد( ولي چون شخص «معلّي بن خنيس» از نظر علماي رجال زير سؤال است تكيه بر اين روايت آسان نيست. امّا با توجه به اينكه عيد نوروز يك عيد طبيعي در جهان آفرينش است; فصل زمستان پايان مي گيرد، بهار همراه با حيات طبيعت به فرمان خدا شروع مي شود، شكوفه ها و برگها و گلها بر شاخسار درختان آشكار مي گردد و نشاط و جنبش و حركت در تمام عالم حيات آغاز مي شود، همگام و همراه شدن با اين پديده عالمِ آفرينش، همگامي با سنّت هاي الهي است. نكته قابل توجّه اين كه مراسمي در نوروز ميان مردم معمول است و به شكل سنّت ملّي در ميان ايرانيان و كشورهاي ديگري درآمده كه قسمت قابل ملاحظه اي از آن، در شمار اموري است كه اسلام بر آن، (به صورت كلّي) تأكيد نهاده است. مانند: نظافت، خانه تكاني، كمك به ارحام و بستگان و افراد نيازمند و آبرومند براي تهيّه لباس و وسايل اوّليّه زندگي كه در سالهاي اخير در كشور ما ايران به صورت سنّت «هفته نيكوكاري» درآمده است و بسيار پرثمر و مفيد است. ديد و بازديد و صله رحم و ملاقات دوستان و رفع كدورتها و بيرون ريختن غم و اندوهها از دل و آماده شدن براي فعّاليّت هاي مختلف ثمربخش در سال نو، و مانند اينها، اين امور و مانند آن جنبه هاي مثبت مراسم نوروزي است. ولي گاه پاره اي از آداب و رسوم شرك آلود، يا گناه آلود ديده مي شود كه افراد باايمان و خردمند بايد آنها را ترك گويند، مانند آتش افروختن در شب چهارشنبه آخر سال (به نام چهارشنبه سوري) و دست زدن به كارهاي خطرناكي كه همه سال ضايعه هاي زيادي براي جوانان و نوجوانان به بار مي آورد و امثال آن. در مجموع، عيد نوروز و مراسم آن، هم به خاطر بعضي روايات و هم به خاطر آثار مثبتي كه دارد، نبايد حذف شود، ولي بايد بعضي از مراسم منفي و ناپسندِ آن را كنار گذاشت. اين است روش اولوالالباب و صاحبان انديشه! اعمال عيد نوروز
مرحوم «علاّمه مجلسي» در كتاب زادالمعاد آورده است كه امام صادق عليه السلام براي نوروز، اعمالي را به معلّي بن خنيس آموخت و به او فرمود: چون روز نوروز شود، غسل كن و بهترين لباس هاي خود را بپوش و خود را كاملاً خوشبو كن (و اگر توانستي) آن روز را روزه بدار و پس از نمازهاي ظهر و عصر و انجام نافله هاي آن، چهار ركعت نماز بخوان (هر دو ركعت به يك سلام) و در ركعت اوّل بعد از سوره حمد، ده مرتبه سوره «إنّا أنزلناه» را بخوان و در ركعت دوم بعد از سوره حمد 10 مرتبه سوره قُل يا أيّها الكافرون را در ركعت سوم بعد از سوره حمد ده مرتبه سوره قل هو الله را بخوان و در ركعت چهارم بعد از سوره حمد، 10 مرتبه سوره هاي «قُل أعوذ بِرَبِّ الْفَلَق و قُل أعُوذ بِرَبِّ النّاس» را بخوان. بعد از نماز به سجده شكر برو، و اين دعا را بخوان: اَللّهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد الاْوْصِيآءِ الْمَرْضِيِّينَ، وَعَلي جَمِيعِ
خدايا درود فرست بر محمّد و آل محمّد آن اوصياي پسنديده و بر همه
اَنْبِيآئِكَ وَرُسُلِكَ بِاَفْضَلِ صَلَواتِكَ، وَبارِكْ عَلَيْهِمْ بِاَفْضَلِ بَرَكاتِكَ،
پيمبران و رسولانت به بهترين درودها و بركت ده بر ايشان به بهترين بركتهايت
وَصَلِّ عَلي اَرْواحِهِمْ وَاَجْسادِهِمْ، اَللّـهُمَّ بارِكْ عَلي مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد،
و درود فرست بر ارواح و اجسادشان خدايا بركت ده بر محمّد و آل محمّد
وَبارِكْ لَنا في يَوْمِنا هذَا، اَلَّذي فَضَّلْتَهُ وَكَرَّمْتَهُ وَشَرَّفْتَهُ وَعَظَّمْتَ خَطَرَهُ،
و بركت ده به ما در اين روز كه آن را برتري داده و گراميش كرده و شرافتش دادي و مقامش را بزرگ كردي
اَللّـهُمَّ بارِكْ لي فيـما اَنْعَمْتَ بِهِ عَلَي، حَتّي لا اَشْكُرَ اَحَداً غَيْرَكَ، وَوَسِّعْ عَلَي في رِزْقِي يا ذَا الْجَلالِ وَالاْكْرامِ
خدايا بركت ده به من در آنچه به من تفضل كرده اي تا كه هيچ كس را جز تو سپاس نگذارم و روزيم را وسيع گردان اي صاحب جلالت و بزرگواري
اَللّهُمَّ ما غابَ عَنّي فَلا يَغيبَنَّ عَنّي عَوْنُكَ وَحِفْظُكَ، وَما فَقَدْتُ مِنْ شَيء، فَلا تُفْقِدْنِي عَوْنَكَ عَلَيْهِ، حَتّي لا اَتَكَلَّفَ ما لا اَحْتاجُ اِلَيْهِ، يا ذَاالْجَلالِ وَالاْكْرامِ. خدايا هر چه از من پنهان شده مبادا كمك و نگهداري تو از من پنهان شود و هر چه را گم كرده ام مبادا ياري خويش را بر آن از من گم كني تا خود را به زحمت نيندازم درباره آنچه را بدان نيازمند نيستم اي صاحب جلالت و بزرگواري. دعاي تحويل سال
همچنين در برخي از كتب وارد شده است كه در وقت تحويل سال اين دعا را كه مضمون خوب و سازنده اي دارد، بخوانند: يا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الاْبْصارِ، يا مُدَبِّرَ اللَّيْلِ وَ النَّهارِ، يا مُحَوِّلَ الْحَوْلِ وَالاْحْوالِ، حَوِّلْ حالَنا إلي اَحْسَنِ الْحالِ. اي كسي كه تحوّل دل ها و گردش چشم ها در دست توست. اي تدبير كننده شب و روز و اي تغيير دهنده سال و حال، حال ما را به بهترين حال، تغيير ده! مرحوم «علاّمه مجلسي» مي افزايد: بعضي روايت كرده اند كه اين دعا را نيز، در روز نوروز، به عدد ايّام سال بخواند: اَللّهُمَّ هذِهِ سَنَةٌ جَديدَةٌ، و اَنْتَ مَلِكُ قَديم، اَسْألُكَ خَيْرَها وَ خَيْرَ ما فيها، وَ أَعُوذُ بِكَ مِنْ شَرِّها وَ شَرِّ ما فيها، وَ اَسْتَكْفيكَ مَؤُونَتَها وَ شُغْلَها، يا ذَاالْجَلالِ وَ الاْكْرامِ. خداوندا! اين سال نوي است و تو سلطان هميشگي و ازلي هستي. از تو خير آن و خير آنچه در آن است را مي خواهم و به تو از شرّ آن و شرّ آنچه در آن است، پناه مي برم و حلّ مشكلات آن را از تو مي خواهم اي ذوالجلال و الاكرام. البتّه اگر نتواند به اين مقدار بخواند به هر مقدار كه بتواند به قصد قربت مطلقه بخواند، خوب است.




نظرات کاربران