توسعه اعتاب مقدسه در ۴۰ سال اخیر برابر کل تاریخ است

به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج، نشست «هنر و معماري اسلامي در عتبات عاليات در دوران معاصر» روز گذشته(يكشنبه دوم ارديبهشت) در موزه ملي ملك برگزار شد.
محمد طهرانچي معاون علمي آستان قدس رضوي با اشاره به اينكه فردا روز بزرگداشت شيخ بهايي است، اظهار داشت: معماري چهار دهه فعاليت هنرمندان در عتبات عاليات بي نظير است و از آنجا كه اين چهار دهه تلاش به بركت پيروزي انقلاب اسلامي رونق يافت، لازم است كه سبك و روش آن را در نظر بگيريم.
طهرانچي با بيان اينكه در ما در كنار حفظ سنت از مدرنيته نيز استفاده كرديم، افزود: آستان قدس رضوي پيشقدم اين عرصه بوده است و اين پيشگامي مي طلبيد كه در بررسي هنر عتبات عاليات پيشگام باشيم و هر آنچه در چهار دهه اخير در عتبات اتفاق افتاده است را ارزيابي كنيم.
وي با اشاره به برگزاري همايش معماري و هنر اعتاب مقدسه گفت: در اسفند ماه امسال مقارن با ميلاد حضرت فاطمه زهرا(س) همايشي برگزار مي‌شود تا تبيين سبك جمهوري اسلامي در حوزه معماري در گسترش عتبات عاليات را بررسي كنيم.
پس از آن حسن بلخاري عضو علمي همايش با بيان اينكه ما در حوزه معماري اسلامي هنرمندان برجسته اي داريم كه هنر خود را در اختيار اسلام به ويژه شيعه قرار دادند خاطر نشان كرد: قوام الدين شيرازي كه مسجد گوهرشاد را ساخته و يا شيخ بهايي كه توانمندي بالايي داشته است از هنرمندان اين عرصه به شمار مي‌روند.
وي با بيان اينكه در فرهنگ اسلامي و شيعي معماري علاوه بر اينكه هنر و فن صرف باشد تلألويي از مباني اسلامي است گفت: شيخ بهايي در حوزه عمل و نظر جايگاه ويژه اي دارد. معماري اعتاب مقدسه در طول معماري ايران سير متحولي را پشت سر گذاشته است به طوري كه ما اين نوع معماري را در هيچ جاي جهان نداريم.
بلخاري با اشاره به اينكه ما در اين همايش نگاه تاريخي به معماري و تمدن اسلامي ايراني هم خواهيم داشت تصريح كرد: ۴۰ سال اخير براي ما اهميت بيشتري دارد چرا كه وسعت توسعه اعتاب مقدسه در اين مدت شايد با كل زمان قبل برابري كند.
در ادامه نيز زرگر با بيان اينكه ما در اين همايش سه ديدگاه را مورد بررسي قرار مي‌دهيم اظهار داشت: تبيين، تحليل و ترويج معماري اسلامي را بايد به صورت علمي و نظري مورد توجه قرار دهيم.
وي با بيان اينكه در حوزه تبيين به دنبال آن هستيم شناخت كاملي در هنر و معماري اعتاب مقدسه را به دست اوريم افزود: اين اقدام خود به معناي تبيين تاريخچه اعتاب مقدسه نيز به شمار ميرود. پس از ان نقاط قوت و ضعف دستاوردها را شناسايي و تحليل خواهيم كرد و در گام بعدي مشكلات را برطرف ميكنيم و در نهايت نيز به دنبال ترويج يافته ها و نتايج خواهيم بود.
زرگر با اشاره به اينكه ما در دهه هاي اخير در عتبات با رشد فزاينده و سريع جمعيت زائران مواجه هستيم كه نيازهاي جديدي را به ارمغان مي آورد تصريح كرد: اين سرعت در كشور ما در حدود يك دهه رخ داد و به آرامي شكل گرفت اما در كشور عراق با سرعت فزاينده اي حركت كرد.
وي با بيان اينكه ما در طراحي ها بايد به مديريت بحران هم توجه كنيم خاطر نشان كرد: جسارت و اهتمام توليت آستان قدس به اينكه پيشنهاد نقد عملكرد چهار دهه گذشته را مطرح كردند ستودني است چرا كه در بسياري اوقات برخي افراد نظر كارشناسان را بر نمي تابند. اميدواريم دستيابي به معيارهاي خوب در اين همايش ايجاد شود و در كنار همايش مجموعه اي از افراد صاحب نظر را شناسايي كنيم و آنها را مرتبط سازيم و از تجربيات و انديشه هاي مجموعه هنرمندان كشورمان بهره ببريم.
پس از آن طهرانچي با اشاره به تداخل برخي مأموريت هاي اوقاف و ميراث فرهنگي و تخريب برخي آثار فرهنگي تصريح كرد: تلفيق نيازهاي جديد و خميرمايه هنر معماري اسلامي وجود دارد كه بايد به آن پاسخ داد و سبكي را براي دهه هاي بعد ايجاد كرد.
وي ادامه داد: به هر حال توسعه عتبات به بركت تشكيل نظام اسلامي در كنار اقدامات محبان اهل بيت گسترش يافته و زيارت به معناي دفاع از هويت مطرح است به طوري كه در نوروز 8 و تحويل سال سه ميليون زائر در حرم قدس رضوي داشتيم كه شهري براي 30 ميليون جمعيت مي رسد.
طهرانچي به برگزاري نشست هايي در زمينه معماري و شهرسازي اشاره كرد و گفت: اسفند امسال همايشي به همراه نمايش دستاوردهاي چهار دهه ارايه ميشود و اميدواريم اين همايش راه جديدي در توسعه مرجعيت علمي ما باز كند.
وي با بيان اينكه يكي از اهداف حركت غرب و داعش تخريب اعتاب مقدسه است، اظهار داشت: مدافعان حرم از اين اعتاب دفاع كردند و ما نيز به سهم خود بايد در عرصه علمي از اين اعتاب مقدسه دفاع كنيم.
در ادامه زرگر با بيان اينكه مشكلي بر سر اوقاف و ميراث فرهنگي نيست چرا كه بيشتر اعتاب مقدسه نيز از آثار فرهنگي به شمار مي‌روند خاطر نشان كرد: تامين نيازهاي جديد مغاير با صيانت از آثار فرهنگي نيست. افرادي كه كار هنري انجام مي‌دهند يا افرادي كه تصميم ساز اين حوزه هستند بايد از هم تفكيك شوند چراكه ما خسارتي از اين امر كم نديديم و در مساله تخريب برخي بافت هاي تاريخي در اثر كم توجهي به امور ارزشي با خسران مواجه شديم بنابراين اگر كارشناسي شده عمل كنيم ميتوان اين مشكلات را به حداقل رساند.
پس از آن بلخاري با اشاره به اينكه محتوا و فرم در هنر اسلامي به يك تناسب دوسويه بايد رسيده باشد گفت: در مساله معماري اعتاب مقدسه بايد فضا به گونه اي باشد كه حس زائر درست ايجاد شود. اگر اسايش نباشد تمركز حاصل نمي‌شود.