ظرفیت‌های معنوی اربعین در تمدن‌ اسلامی

به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج، مرتضي آقايي، مديركل عتبات سازمان حج و زيارت و مسئول كميته اعزام ستاد مركزي اربعين در گفت‌وگو با ايكنا؛ اظهار كرد: اربعين يك فرصت بسيار ممتاز و ويژه‌اي است كه در اختيار عالم تشيع قرار گرفته است و بركات معنوي و اجتماعي فراواني دارد كه همگان بايد تلاش كنيم در حد بضاعت از اين فرصت، بهره‌اي مطلوب ببريم. فرهنگ اربعين مي‌تواند رشد و تعالي معنوي نوجوانان و جوانان را تأمين كند و براي شيعيان جهان و بلكه همه مسلمانان نقطه‌اي پررنگ از نقاط وحدت باشد چون همه مسلمانان جهان محب امام حسين(ع) هستند؛ بنابراين معتقدم آنچه در چند سال اخير در ايام اربعين اتفاق افتاده، با همه بركات و عظمتي كه داشته و به دنيا مخابره كرده اما ظرفيت بسيار ناچيز و محدودي از درياي بيكران اربعين در اين برهه نمايان شده است. در سال‌هاي اخير بر اساس تمايلات مذهبي كه در آحاد جامعه و بر اساس ارادت خاصي كه ايرانيان از ديرباز به ساحت ائمه(ع) دارند اين حركت را شاهد بوده‌ايم اما واقعيت اين است كه بايد دستگاه‌هاي مردمي ما آرام آرام به عرصه بيايند و شرايط بهره‌مندي معنوي بيشتر از اين فرصت را مهيا كنند.
وي در ادامه گفت: پيشنهاد مي‌كنم با همفكري و هم‌افزايي همه دستگاه‌هاي مردمي و نهادهاي فرهنگي كه در اربعين فعال هستند و دغدغه دارند، براي اربعين سال جاري و سنوات آتي، فرهنگ‌سازي و مقدمه‌سازي انجام دهيم تا با محقق شدن بعضي مؤلفه‌ها، استفاده‌هاي بيشتري از اين فرصت معنوي كرده و از اين موقعيت براي تعالي جامعه و بناي تمدن اسلامي استفاده كنيم؛ من اعتقاد دارم پياده‌روي و زيارت اربعين، بسترساز ظهور امام زمان(عج) است و كساني هم كه در اين زيارت و فرصت عظيم شركت مي‌كنند و علاقه‌مند هستند از آن بهره ببرند، كساني‌اند كه انشاالله در زمره منتظران واقعي حضرت مهدي(عج) قرار دارند.
مسئول اعزام كميته اربعين تصريح كرد: با توجه به جمعيت ميليوني جوانان كشورمان كه در پياده‌روي و زيارت اربعين مشاركت دارند، اين فرصت يقيناً مي‌تواند نقش تربيتي بزرگي را در جامعه جوان كشور ما ايفا كند، با وجود اين ظرفيت ما از ظرفيت مساجد، دانشگاه‌ها، حسينيه‌ها، دارالقرآن‌ها و جامعه قرآني كشورمان كه مملو از جوانان است كمتر در حوزه فرهنگ‌سازي اربعين بهره برده‌ايم، اثر اين غفلت هم اين بوده كه خيلي از جواناني كه به اين سفر مشرف شدند به واسطه عدم آگاهي از اهداف تمدني اربعين، عدم التفات به جوانب وحدت‌آفرين اربعين، ندانستن بعضي آداب زيارت و ...نتوانسته‌اند از آن معنويت عظيمي كه انتظار مي‌رود، بهره‌مند شوند. اين بهره‌مندي بايد به سرعت ارتقا پيدا كند، بهترين شرايط ارتقا هم اين است كه ما بايد اجازه دهيم همانطور كه مقام معظم رهبري تأكيد دارند، خود مردم اين كار را با مديريت كنند و جلو ببرند و مديران فرهنگي نيز كمك كنند.
آقايي تأكيد كرد: در محلات ما، مساجد و حسينيه‌ها نقش كليدي دارند، دانشگاه‌ها هم نقش محتواساز دارند، ائمه جمعه و جماعت نيز همينطور؛ امسال رويكرد ستاد مركزي اربعين و ما به عنوان كميته اعزام اربعين اين است كه حركت‌هاي گروهي را پررنگ‌تر از سنوات گذشته شاهد باشيم و اين هم جزو مؤلفه‌هاي ارتقاي بهره‌مندي معنوي است زيرا در گروي اين حركات گروهي فوايد زيادي حاصل مي‌شود و اسلام مي‌فرمايد هر جا مؤمنان در كاري با هم مشاركت كنند و همراه شوند، خدا با آن‌هاست و بركات معنوي نازل مي‌شود. از اكنون تا اربعين، تقريباً شش، هفت ماه زمان داريم كه فرصت مكفي است، بسيار خوب است كه از هم اكنون افرادي كه قصد دارند با هم به زيارت اربعين مشرف شوند، از همين الان گعده‌هايي تشكيل دهند و در آن با هم رفاقت، صميميت و بحث‌هاي حول اربعين را تجربه كنند. بحث زيارت اربعين يك بحث استحبابي است اما در جاي واجبات ما نمي‌تواند بنشيند بعضاً ما شاهد موضوعاتي هستيم كه دوستان مسائل واجب را به حاشيه مي‌برند و مستحب را به متن مي‌آورند، بنابراين در بحث آداب سفر و زيارت موضوعاتي است كه بايد مورد توجه قرار گيرد. اين جمع‌ها اگر تشكيل شود، در محلات نهادينه مي‌شوند و به خانه‌ها سرايت مي‌كند، توجه كنيم كه گسترش و تعميق فرهنگ اربعين مهم‌تر از خود اربعين است؛ امروز اين موضوع بيش از هر زمان ديگري نياز جامعه است.
مديركل عتبات سازمان حج و زيارت در پاسخ به اين پرسش كه شما به عنوان يك مدير اجرايي كه دغدغه فرهنگي داريد، چه آسيب‌هايي را در اين فرصت ويژه و ممتاز شناسايي مي‌كنيد؟ گفت: اين حركت عظيم آنقدر در كشورمان و دنيا با بركت بوده است كه نمي‌خواهم لفظ «آسيب» را براي كاستي‌هاي آن به كار ببرم، اما به هرحال نبايد از كنار كاستي‌هاي معنوي‌ كه وجود دارد به سادگي عبور كنيم، زيرا شايد بعدا جبران آن سخت باشد، بحث اربعين مي‌تواند براي عالم تشيع يك نقطه انسجام بزرگ باشد كه هر كدام از ما بايد سهم خود را در آن به درستي ايفا و شرايطي را فراهم كنيم كه دنيايي كاملاً منسجم و متحد و يكدست را ميان شيعيان شاهد باشيم، با هر سليقه و علقه‌اي كه بين مردم وجود دارد، مواردي وجود دارد كه خاطر انسان مكدر مي‌شود كه چرا بايد در فرصتي كه محل وحدت است بعضي‌ها زمينه افتراق و دودستگي را فراهم آورند. در اربعين بحث وحدت از وحدت شيعي فراتر است، حتي از مسلمان‌ها هم فراتر مي‌رود و مي‌بينيم كه پيروان اديان ديگر هم در اين نقطه با ما ابراز اشتراك مي‌كنند. با اين نگرش مقداري سخت است كه خداي ناكرده شاهد موضوعات اختلافي باشيم. مقام معظم رهبري هم بارها به وحدت در اين حركت عظيم تأكيد كرده‌اند.
آقايي افزود: بيان اين مسائل بايد به سهولت توسط ائمه جمعه و جماعت، دانشگاهيان وجامعه قرآني انجام شود و نقش روشنگرانه داشته باشند. توصيه ما اين است كه مساجد ما در انجام سفرهاي گروهي كه بسترش از الان مهيا مي‌شود وارد كار شوند، ماه رمضان فرصت ممتازي است كه در اختيار ماست و بسياري از جامعه ديني ما در مسجد كنار هم جمع مي شوند، اين فرصت را بايد براي سفر اربعين مغتنم شمرد و آموزش براي كسب معنويت كامل در اين سفر است.