برکت سفر با صدقه و دعا تضمین می شود
روایات و منابع دینی ما تأکید دارند که انسان می تواند پیش از سفر، برکت آن را با صدقه، دعا ، نماز و غسل تضمین کند.
به گزارش خبرنگار پايگاه اطلاع رساني حج از كربلاي معلا، يكي از مستحبات سفر، وصيت كردن پيش از سفر است.
در گذشته مسافرت هميشه با خطر همراه بوده است، راههاي بد و ناهموار، دزدان مسلح، نبود بهداشت، ناامني راهها و نداشتن امكانات مناسب بين راهي، هميشه تلفات انساني زيادي را به دنبال داشته كه نمونههاي آن را در سفرنامهها ميتوان يافت.
در عصر حاضر نيز كه بسياري از مشكلات گذشته حل گرديده، مسائل ديگري از قبيل سيل و زلزله، نقص فني هواپيماها و اتومبيلها، خطاهاي نيروي انساني و رانندگان هنگام رانندگي، تصادف اتومبيلها با يكديگر و با عابران پياده و ... امنيت را از انسانها در هوا و زمين سلب كرده است و هيچ مسافري از آينده خود خبر ندارد و نميتواند پيشبيني كند كه آيا سالم از سفر برميگردد ؟
از اين رو اسلام به مسافران توصيه كرده است تا پيش از سفر، وصيّتنامهاي تنظيم و مسائل خود را در آن بهصورت شفاف بيان كنند تا درصورتي كه حادثهاي اتفاق افتاد، بازماندگان گرفتار مشكل نشوند.
رسول خداصلي الله عليه و آله درباره اهميّت وصيّت فرمود:«ما يَنْبَغي لِامْرَءٍ مُسْلِمٍ انْ يَبيتَ لَيْلَةً الّا وَوَصيّتُهُ تَحْتَ رأسِهِ»؛ بر انسان مسلمان سزاوار نيست شب سر بر بالين بگذارد مگر آن كه وصيّتنامه او زير سرش باشد و در حديثي ديگر فرمود:«مَنْ ماتَ بِغَيْرِ وَصِيَّةٍ ماتَ ميتَةً جاهليَّةً»؛ كسي كه بدون وصيت بميرد، به مرگ جاهلي مرده است.
از اين رو امام صادق عليه السلام به مسافران توصيه فرمود: «مَنْ رَكِبَ راحِلَةً فَلْيوُصِ»؛ كسي كه بر وسيله نقليهاي سوار ميشود، بايد وصيت كند. نيز امام علي بن موسي الرضا صلي الله عليه و آله به مسافران و زائران خانه خدا توصيه فرموده است:«هنگام حركت، خانواده خود را جمع نموده و دو ركعت نماز بگزار و خداوند عزوجل را تمجيد كن و بر رسول اكرمصلي الله عليه و آله درود بفرست،
آنگاه دو دستت را به سوي خداوند بلند كرده و بگو: بار خدايا امروز دينم، جانم، مالم، خانوادهام، فرزندانم و همه نزديكان و همسايگان و برادران ايمانيام، آنان كه هستند و آنها كه حضور ندارند، همه را به توميسپارم».
غسل
مستحب است انسان پيش از رفتن به مسافرت غسل كند و هنگام غسل اين دعا را بخواند: «ِبسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ الّا بِاللَّهِ وَ عَلي مِلَّةِ رَسُولِ اللَّه وَ الصَّادِقينَ عَنِ اللَّهِصَلَواتُ اللَّهِ عَلَيْهِم اجْمَعينَ، اللّهُمَّ طَهِّرْ بِهِ قَلْبي وَاشْرَحْ بِه ِصَدْري وَ نَوِّر بِهِ قَبْري، اللَّهُمَّ اجْعَلْهُ لِي نُوراً وَ طَهُوراً وَ حِرْزاً وَ شِفاءً مِنْ كُلِّ دَاءٍ وَ آفَةٍ وَ عاهَةٍ وسُوءٍ مِمَّا أَخافُ و احْذَرُ، وَ طَهِّرْ بِهِ قَلْبِي وَجَوَارِحِي وَ عِظَامِي وَ لَحْمِي وَ دَمِي وَشَعْرِي وَ بَشَرِي وَ مُخِّي وَ عَصَبِي وَ مَا أَقَلَّتِ الْأَرْضُ مِنِّي».
زائر با اين غسل جسمش را و با دعا و توبه جانش را شستشو ميدهد تا هنگام حضور در محضر معصومان عليهم السلام، از هر گونه آلودگي پاك و پيراسته باشد.
صدقه
مستحب است مسافر هنگام حركت صدقه بدهد و با نيكي به مردم، سفر را آغاز كند. امام صادق عليه السلام در اين زمينه فرمودهاند: «تَصَدَّقْ وَاخْرُجْ ايَّ يَوْمٍ شِئْتَ»؛ صدقه بده و هر روزي خواستي حركت كن. همچنين زيد زرّاد ميگويد: از امام صادق عليه السلام شنيدم كه فرمود: «هرگاه يكي از شما از منزل خارج شود، پسصدقه دهد و بگويد: اللَّهُمَّ أَظِلَّنِي تَحْتَ كَنَفِكَ وَ هَبْ لِي السَّلَامَةَ فِي وَجْهِي هَذَا ابْتِغَاءَ السَّلَامَةِ وَ الْعَافِيَةِ وَ الْمَغْفِرَةِ وَ اصْرِفْ عَنِّي أَنْوَاعَ الْبَلَاءِ اللَّهُمَّ فَاجْعَلْهُ لِي أَمَاناً فِي وَجْهِي هَذَا وَ حِجَاباً وَ سِتْراً وَ مَانِعاً وَ حَاجِزاً مِنْ كُلِّ مَكْرُوهٍ وَ مَحْذُورٍ وَ جَمِيعِ أَنْوَاعِ الْبَلَاءِ إِنَّكَ وَهَّابٌ جَوَادٌ مَاجِدٌ كَرِيمٌ».
به اين نكته مهم نيز بايد توجه داشت كه گرچه صدقه گيرنده فرد فقير و مسكين است، ليكن گيرنده اصلي خداوند است وصدقه دهنده در حقيقت، با خدا معامله كرده و چند برابر آن در دنيا و آخرت، پاداش دريافت خواهد كرد، امام صادق عليه السلام فرمود: «همانا خداوند تبارك و تعالي ميفرمايد: هيچ چيزي نيست مگر آن كه، كسي را مأمور كردهام تا آن را بگيرد، جزصدقه كه آن را خود دريافت ميكنم».
آغاز سفر با نماز
مستحب است مسافر، سفر خود را با نماز، كه ياد خدا است، آغاز نمايد، همچنانكه امام صادق عليه السلام از طريق پدران بزرگوارشان، از رسول خداصلي الله عليه و آله نقل كردهاند كه فرمود: مردي كه عازم سفر است، هيچ چيزي براي خانوادهاش از خود باقي نميگذارد. بهتر است هنگام رفتن دو ركعت نماز بخواند و بگويد: «اللَّهُمَّ انّي أَسْتَودِعُكَ نَفْسي وَ اهْلي وَ مالي وَ ذُرِّيَتي وَ دُنْيايَ وَ آخِرَتي وَ أَمانَتي وَ خاتِمَةَ عَمَلي»، اين دعا را كسي نميخواند مگر اينكه آنچه را از خدا خواسته، به او عنايت ميكند».
دعا هنگام خروج
صباح حذاء گويد: از موسي بن جعفر عليهما السلام شنيدم كه فرمود: اگر يكي از مردان شما قصد مسافرت كرد، هنگام خروج از منزل رو به سمتي كه به قصد آن در حركت است بايستد و سوره حمد را در چهار سوي خود بخواند، همچنين معوّذتين (سورههاي فلق و ناس) و «قل هواللَّه احد» و «آيةالكرسي» را در پيش رو و سمت راست و پشتسر بخواند و سپس بگويد: «اللَّهُمَّ احْفَظْنِي وَ احْفَظْ مَا مَعِي وَ سَلِّمْنِي وَ سَلِّمْ مَا مَعِي وَ بَلِّغْنِي وَ بَلِّغْ مَا مَعِي بِبَلاغِكَ الْحَسَنِ الْجَمِيلِ».
آنگاه خداوند او را با آنچه همراه خود دارد محفوظ داشته و به سلامت به مقصد ميرساند؛ همچنين امام صادق عليه السلام در حديث ديگري فرمود: «هركس هنگام بيرون رفتن از خانه، ده مرتبه سوره «قُل هُوَ اللَّهُ احَد» (توحيد) را بخواند، پيوسته در پناه و حمايت خداوند است تا به خانه برگردد».
همچنين به نقل از ابوحمزه ثمالي هرگاه امام باقر عليه السلام از خانه بيرون ميرفت ميفرمود: «بِسْمِ اللَّهِ خَرَجْتُ وَ عَلَي اللَّهِ تَوَكَّلْتُ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ»؛ به نام خدا خارج شدم و بر او توكل كردم، هيچ توانايي و نيرويي جز به نيروي خداوند نيست .
پيمودن راه و طيّ مسير در زمين و آسمان، همراه با فراز و نشيب و اوج و فرود است، اتومبيل وقتي به مناطق كوهستاني ميرسد، جادههاي پر پيچ و خم كوهستان را طي كرده بالا ميرود و پس از رسيدن به بلندي سرازير ميشود، پس سزاوار است مسافر و زائر در تمامي اين مراحل بهياد خدا بوده، زير لب زمزمه عاشقانه با خدا داشته باشد.